Τρούφα .. το χαβιάρι της γης
Επένδυση με πολύ μικρό αρχικό κεφάλαιο, χωρίς πάγια έξοδα και με ελκυστικές αποδόσεις αποτελεί η καλλιέργεια της τρούφας. Έως και 900 ευρώ το κιλό φτάνει η τιμή παραγωγού Η τρούφα, το... χαβιάρι της γης, αξιοποιώντας άγονες εκτάσεις και απαιτώντας ελάχιστες ποσότητες νερού, παρέχει μια εναλλακτική ευκαιρία αξιοποίησης των ορεινών αγρών που εγκαταλείπονται με αυξανόμενο ρυθμό.
Είναι μια επιχείρηση που υλοποιείται με πολύ μικρό αρχικό κεφάλαιο, δεν έχει πάγια έξοδα και μπορεί να εξασφαλίσει ελκυστικό εισόδημα. Πρόκειται για ένα προϊόν χωρίς καλλιεργητικές απαιτήσεις και με ελάχιστο κόστος, η αξία του οποίου ανταγωνίζεται το χαβιάρι, αφού η τιμή παραγωγού φθάνει έως και 900 ευρώ το κιλό.
- Συνιστάται η καλλιέργεια τρούφας όχι σε έκταση μικρότερη των 4 στρεμμάτων, ειδικά όταν συνορεύει και στις 4 πλευρές της με δασική έκταση. Για να είναι ασφαλής ο μύκητας μας θα πρέπει να φυτέψουμε τα δέντρα τρούφας σε απόσταση 10-12 μέτρων μακριά από τα γύρω δέντρα. Αυτή η προϋπόθεση μειώνει σημαντικά την έκταση του ωφέλιμου χώρου του χωραφιού, αφού από τα 4 στρέμματα αξιοποιείται περί το 1,8 στρέμμα. Στο ριζικό σύστημα των άγριων δέντρων υπάρχουν μύκητες που δρουν ανταγωνιστικά προς τον μύκητα της τρούφας. Χρειάζεται να υπάρχει ασφαλής απόσταση, έτσι ώστε να προστατεύεται ο μύκητας της τρούφας.
- Η αναμενόμενη απόδοση της καλοκαιρινής μαύρης τρούφας είναι 5-15 κιλά ανά στρέμμα, με την τιμή παραγωγού να ανέρχεται σε 250 ευρώ το κιλό, ενώ της χειμερινής μαύρης τρούφας είναι 2-10 κιλά ανά στρέμμα, με την τιμή παραγωγού να φθάνει έως και 900 ευρώ το κιλό. Αυτό που θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα είναι ότι τα έσοδα από μια καλλιέργεια τρούφας είναι καθαρά λεφτά, αφού τα έξοδα για την παραγωγή της είναι αμελητέα. Είναι δηλαδή μια επιχείρηση χωρίς ετήσια πάγια έξοδα, αλλά με σημαντικά έσοδα.
- Η αγορά των φυτών κοστίζει περίπου 750 ευρώ ανά στρέμμα (40 φυτά/στρέμμα Χ 18,7 ευρώ/φυτό = 748 ευρώ ανά στρέμμα).
- Η τιμή της στις αγορές παραμένει σταθερά ανοδική τις τελευταίες δεκαετίες. Η οικονομική κρίση δεν φαίνεται να επηρεάζει τη διάθεσή της, αφού η τρούφα απευθύνεται στα πολύ υψηλά οικονομικά εισοδήματα, που είχαν και θα συνεχίσουν να έχουν οικονομική ευρωστία.
- Δεν είναι υδροβόρα, μια και απαιτεί το ελάχιστο νερό που θα χρειαζόταν οποιαδήποτε καλλιέργεια (σκεφθείτε τι απαιτήσεις σε νερό έχει ένα πουρνάρι: μηδαμινές).
- Δεν χρειάζεται λιπάσματα (καμία επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα από νιτρικά).
- Απαγορεύεται η χρήση φυτοφαρμάκων και μυκητοκτόνων, αφού αυτό που στην ουσία καλλιεργούμε είναι ένας μύκητας.
- Η τρούφα είναι ένα μανιτάρι που μεγαλώνει κάτω από το έδαφος (5-30 cm), συμβιώνοντας με το ριζικό σύστημα ορισμένων δέντρων (αριά, πουρνάρι, βελανιδιά, ρουπάκι, οστρυά, πεύκο, γαύρο κ.λπ.). Δέντρα δηλαδή της άγριας χλωρίδας της χώρας μας, αλλά και της μεσογειακής λεκάνης γενικότερα, μια και τα είδη αυτά των δένδρων είναι κοινά σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα κ.α.
- Η εγκατάσταση των φυτών τρούφας στο χωράφι μπορεί να γίνει είτε τον Μάρτιο είτε τον Νοέμβριο.
- Για μια έκταση 8-10 στρεμμάτων χρειάζονται δείγματα χώματος από 4 διαφορετικά σημεία. Τα δείγματα λαμβάνονται από βάθος 30-35 εκατοστών περίπου. Αυτό συμβαίνει για να υπάρξει μια αρχική εικόνα του χώματος του χωραφιού. Εφόσον τα αρχικά δείγματα είναι ικανοποιητικά, ακολουθεί περαιτέρω έλεγχος.
Τα κυριότερα είδη του μύκητα που μπορούν να καλλιεργηθούν
Η τρούφα συνήθως βρίσκεται σε βάθος μερικών εκατοστών 10-25 cm μέχρι 40-50 cm από την επιφάνεια του εδάφους
Οι τρούφες συμβιώνουν με πολλά είδη φυτών. Τα κυριότερα είδη φυτών των οποίων οι ρίζες συμβιώνουν με το μυκήλιο της τρούφας και τα οποία ευρίσκονται αυτοφυόμενα στα δάση ή καλλιεργούνται σε συστηματικές καλλιέργειες για την παραγωγή τρούφας είναι:
Η δρυς η χνοώδης, ένα από τα κύρια φυτά που συμβιώνει με την τρούφα. Η φουντουκιά είναι εκείνο το δασικό είδος που μετά τη δρυ συμβιώνει πιο συχνά με την τρούφα.
Υπάρχουν περίπου 50 είδη τρούφας. Όλοι αυτοί οι μύκητες όμως δεν είναι εδώδιμοι. Μόνο μία δεκάδα αποτελεί τους εδώδιμους και από αυτούς μερικοί μόνο έχουν υψηλή γαστρονομική και οικονομική αξία, όπως είναι η άσπρη τρούφα ή «τρούφα του Πιεμόντε» και η μαύρη τρούφα, ενώ η τιμή πωλήσεως της θερινής τρούφας, που είναι πολύ διαδεδομένη στα δάση της χώρας μας, είναι πολύ χαμηλότερη.
Η μαύρη τρούφα: Ο μύκητας αυτός αποτελεί το κόσμημα της γαλλικής κουζίνας. Συχνά βρίσκονται τρούφες με βάρος μεγαλύτερο των 400 γραμμαρίων, ενώ στα μέσα της περιόδου συγκομιδής της το μέσο βάρος της είναι συνήθως 40 με 50 γραμμάρια.
Τα σπόρια του μύκητα αυτού ευρίσκονται σε ασκούς σε αριθμό 3-4 κατά μέσο όρο ανά ασκό. Το σχήμα τους είναι ελλειψοειδές με χρώμα σκούρο αδιαφανές. Τα σπόρια είναι αγκαθωτά στην επιφάνειά τους, με μικρά σκληρά αγκάθια. Ο προσδιορισμός του είδους της τρούφας με τη χρησιμοποίηση της μορφολογίας των αγκαθιών και των σπορίων γίνεται από ειδικούς έμπειρους εκτιμητές ή σε ειδικά εργαστήρια κατά την πιστοποίηση των διαφόρων ειδών της τρούφας. Ο προσδιορισμός αυτός έχει πολύ μεγάλη σημασία επειδή, όπως προαναφέραμε, υπάρχει τεράστια διαφορά τιμής πωλήσεως στα διάφορα είδη τρούφας και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος νοθείας και αισχροκέρδειας.
Η μαύρη τρούφα αναπτύσσεται άριστα σε ασβεστώδη εδάφη με pH (7,0-8,5), ελαφρώς επικλινή, τα οποία έχουν καλή στράγγιση και καλή έκθεση στον ήλιο.
Η τρούφα του καλοκαιριού: Είναι η πλέον διαδεδομένη τρούφα της Ευρώπης. Οι περιοχές που καλλιεργείται ποικίλλουν. Τη βρίσκουμε να αυτοφύεται παντού όπου καλλιεργείται η μαύρη τρούφα αλλά όχι μόνο. Η Ιταλία είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή, με μια μέση παραγωγή 60 τόνων, η Γαλλία με 30 τόνους και η Ισπανία με 25 τόνους. Εξωτερικά έχει και αυτή μαύρο χρώμα. Προτιμά τα ασβεστώδη εδάφη, αλλά τη βρίσκουμε και σε οργανικά ή αργιλώδη και σε ορισμένες περιπτώσεις σε ελαφρά όξινα εδάφη. Απαντάται σε υψόμετρο ακόμη και μεγαλύτερο των 1.100 μ.
Η τρούφα της Βουργουνδίας: Θεωρείται κατώτερη σε ποιότητα τρούφα σε σχέση με τη μαύρη τρούφα αλλά ανώτερη από την τρούφα του καλοκαιριού. Στη Γαλλία είναι η δεύτερη καλύτερη τρούφα από την άποψη της ποιότητας, και επομένως από την άποψη της τιμής πωλήσεως παραγωγού. Εξωτερικά έχει και αυτή μαύρο χρώμα.
Η τρούφα του φθινοπώρου: Η τρούφα αυτή, όσον αφορά το μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα της επιδερμίδας και των σπορίων της, μοιάζει πάρα πολύ με τη μαύρη τρούφα, με τη διαφορά ότι έχει επιδερμίδα πιο μαύρη από τη μαύρη τρούφα και συνήθως είναι λίγο πιο μικρή από αυτήν. Εξωτερικά έχει και αυτή μαύρο χρώμα.
Η άσπρη τρούφα: Η τρούφα αυτή θεωρείται αρίστης ποιότητος και έχει πολύ μεγάλη εμπορική αξία. Ονομάζεται επίσης και «τρούφα του Πιεμόντε» (Ιταλία) επειδή καρποφορεί άφθονα στην περιοχή αυτή. Αναπτύσσεται και σε άλλες περιοχές της Ιταλίας και της νότιας Γαλλίας αλλά σε μικρότερες εκτάσεις.
Η επιφάνειά της είναι λεία και ελαφρά βελούδινη. Το χρώμα της ποικίλλει από την ασθενή ώχρα μέχρι το σκούρο μπεζ και το ελαφρύ πράσινο. Η σάρκα της είναι μοναδική, με χρώμα λευκό έως κίτρινο ή μερικές φορές γκριζωπό με λευκές λεπτές φλέβες. To άρωμά της είναι ευχάριστα αρωματικό, αλλά διαφέρει από το άρωμα των άλλων ποικιλιών της τρούφας.
Η λευκή τρούφα ζει σε συμβίωση με τις δρυς και τις φιλύρες. Τεχνικές για την παραγωγή φυτών «εμβολιασμένων» με τα μυκόρριζα της άσπρης τρούφας ακόμη δεν έχουν αναπτυχθεί, λόγω της δυσκολίας που έχουν τα σπόρια της άσπρης τρούφας να βλαστήσουν και να εγκατασταθούν στις ρίζες των φυτών.
Πού θα απευθυνθώ
Κάσσανδρος Γάτσιος. Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων. Εταιρεία Symagro - www.symagro.com. Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου 6944846475- 26510 07653
Κώστας Νάνος
πηγή http://www.ethnos.gr/
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σε μία ημιορεινή περιοχή, όπως την δική μας, ( Αρκαδία ) με ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες, και την φυσική χλωρίδα να βρίθει από τις πρόσκαιρες βροχοπτώσεις οι οποίες ευνοούν την ανάπτυξη δέντρων όπως το Πουρνάρι και την Βελανιδιά, η καλλιέργεια της Τρούφας ενδείκνυται .
Θα πρέπει όμως στο γενικότερο κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος να συνυπολογιστούν και οι ιδιαίτερες επικρατούσες συνθήκες, καθώς στην περιοχή μας, σε μεγάλους πληθυσμούς διαβιούν αγέλες με αγριογούρουνα, τα οποία έλκονται από την υπο εδάφια καλλιέργεια της Τρούφας, με αυξημένο τον κίνδυνο να καταστραφεί η καλλιέργεια, καθιστώντας απαραίτητη την τοποθέτηση περίφραξης στον επιλέξιμο για την καλλιέργεια χώρο, μία παράμετρος της οποίας το κόστος καλύπτεται από τα τρέχοντα προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης .
Θα πρέπει όμως στο γενικότερο κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος να συνυπολογιστούν και οι ιδιαίτερες επικρατούσες συνθήκες, καθώς στην περιοχή μας, σε μεγάλους πληθυσμούς διαβιούν αγέλες με αγριογούρουνα, τα οποία έλκονται από την υπο εδάφια καλλιέργεια της Τρούφας, με αυξημένο τον κίνδυνο να καταστραφεί η καλλιέργεια, καθιστώντας απαραίτητη την τοποθέτηση περίφραξης στον επιλέξιμο για την καλλιέργεια χώρο, μία παράμετρος της οποίας το κόστος καλύπτεται από τα τρέχοντα προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης .
Πληροφορίες ΤπΑΑ&Σ: Δ/νση Δενδροκηπευτικής –Τμήμα
Πυρηνοκάρπων & Μηλοειδών, Αχαρνών 2, Αθήνα, τηλ. 210 212 4208,
-4209, -4211, -4518, -4207
Σχέδια Βελτίωσης (επενδυτικά σχέδια) [Μέτρο 121: «Εκσυγχρονισμός Γεωργικών εκμεταλλεύσεων» - Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2007-2013]. .
Το μέτρο αφορά για επενδύσεις γεωργικών εκμεταλλεύσεων παραγωγής μανιταριών Δικαιούχοι του μέτρου είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα που μπορούν να κριθούν ως γεωργοί εφόσον είναι νόμιμοι κάτοχοι και αρχηγοί γεωργικής εκμετάλλευσης ηλικίας από 18-60 ετών.
Επιλέξιμες δαπάνες: δαπάνες ανέγερσης, επέκτασης, εκσυγχρονισμού γεωργικών κτιρίων και κατασκευών, δαπάνες αγοράς, μεταφοράς και εγκατάστασης καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών, δαπάνες αγοράς, μεταφοράς και εγκατάστασης καινούργιου εξοπλισμού για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας [ΑΠΕ] με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών κατασκευών, δαπάνες εγγείων βελτιώσεων, γενικές δαπάνες όπως αμοιβές συντακτών αιτήσεων ενίσχυσης και πληρωμής, αρχιτεκτόνων, μηχανικών κλπ, δαπάνες για μελέτες σκοπιμότητας, συμβολαιογραφικά έξοδα κ.λπ.
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανέρχεται ανά γεωργική εκμετάλλευση έως τα 500.000 €.
Σχέδια Βελτίωσης (επενδυτικά σχέδια) [Μέτρο 121: «Εκσυγχρονισμός Γεωργικών εκμεταλλεύσεων» - Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2007-2013]. .
Το μέτρο αφορά για επενδύσεις γεωργικών εκμεταλλεύσεων παραγωγής μανιταριών Δικαιούχοι του μέτρου είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα που μπορούν να κριθούν ως γεωργοί εφόσον είναι νόμιμοι κάτοχοι και αρχηγοί γεωργικής εκμετάλλευσης ηλικίας από 18-60 ετών.
Επιλέξιμες δαπάνες: δαπάνες ανέγερσης, επέκτασης, εκσυγχρονισμού γεωργικών κτιρίων και κατασκευών, δαπάνες αγοράς, μεταφοράς και εγκατάστασης καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών, δαπάνες αγοράς, μεταφοράς και εγκατάστασης καινούργιου εξοπλισμού για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας [ΑΠΕ] με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών κατασκευών, δαπάνες εγγείων βελτιώσεων, γενικές δαπάνες όπως αμοιβές συντακτών αιτήσεων ενίσχυσης και πληρωμής, αρχιτεκτόνων, μηχανικών κλπ, δαπάνες για μελέτες σκοπιμότητας, συμβολαιογραφικά έξοδα κ.λπ.
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανέρχεται ανά γεωργική εκμετάλλευση έως τα 500.000 €.
