Δημοσίευση - Το μέλλον της CAP: Η αλλαγή του κλίματος στο πιάτο σας
Η αλλαγή του κλίματος μπορεί να είναι μάλλον αφηρημένη για πολλούς από εμάς. Ακούμε για την τήξη στύλων, μια παγκόσμια αύξηση της έντασης των τυφώνων ή των αυξανόμενων θερμοκρασιών. Για πολλούς Ευρωπαίους το φαινόμενο αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει την καθημερινότητά τους. Αλλά αυτό δεν κατανοεί την πλήρη εικόνα. Το φαγητό που καταναλώνετε καθημερινά, από τη διαθεσιμότητά του έως την ποιότητα, επηρεάζεται άμεσα από την κλιματική αλλαγή. Η γεωργία εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες και, ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη στην αλλαγή του κλίματος.
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής
Οι συνέπειες της αλλαγής του κλίματος επηρεάζουν όλο και περισσότερο την ευρωπαϊκή γεωργία. Από τις ακραίες καιρικές συνθήκες μέχρι τις αλλαγές της εποχικότητας και της μεταβλητότητας, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην παραγωγή, ενδεχομένως μειώνοντας την ποιότητα του προϊόντος ή μειώνοντας σημαντικά τις προμήθειες. Στο μέλλον, αυτές οι επιπτώσεις θα ενταθούν μόνο, προκαλώντας διαρκώς δυσκολίες στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής.
Ακόμη και το ποτήρι κόκκινο κρασί σας απειλείται από την αλλαγή του κλίματος. Κατά το πρώτο μέρος του 2017, η Ευρώπη αντιμετώπισε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες με σοβαρές επιπτώσεις για τους παραγωγούς. Για παράδειγμα, οι βαριές χαλαζόπτωση και οι σκληροί παγεμοί την άνοιξη προκάλεσαν σημαντικές ζημίες στους αμπελώνες σε όλη την Ευρώπη. Ως εκ τούτου, οι ευρωπαϊκές συγκομιδές κρασιού για το 2017 αναμένεται να είναι πολύ χαμηλές (14% χαμηλότερες από το προηγούμενο έτος), οι οποίες χτυπούν ιστορικά χαμηλά.
Δεν είναι μόνο η ποσότητα των γεωργικών προϊόντων αλλά και η ποιότητα που απειλείται από την αλλαγή του κλίματος. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η συχνή βροχή στη βόρεια Ευρώπη, η οποία οδήγησε σε χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες στο σιτάρι το 2017. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και στις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Η απάντηση της Ευρώπης
Ανταποκρινόμενη σε αυτά τα ζητήματα, η ΕΕ προσφέρει στήριξη σε γεωργούς που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Για παράδειγμα, τον Σεπτέμβριο του 2017, επέτρεψε σε 15 κράτη μέλη να αυξήσουν τις προκαταβολές σε γεωργούς που πλήττονται από δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες . Η αύξηση αυτή είχε ως στόχο τις άμεσες πληρωμές και ορισμένες πληρωμές αγροτικής ανάπτυξης για τους γεωργούς, αυξάνοντας το ποσό που θα μπορούσε να καταβληθεί από τις 16 Οκτωβρίου 2017 από 50% έως 70% του συνολικού ποσού για άμεσες ενισχύσεις και από 75% έως 85% .
Βοηθώντας τους παραγωγούς να αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της αλλαγής του κλίματος είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας, ωστόσο. Μια άλλη βασική πτυχή είναι ο μετριασμός - πώς μπορούν να βοηθηθούν οι γεωργοί να συμβάλουν στις συνολικές προσπάθειες για τη μείωση των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος. Η ΕΕ εργάζεται επίσης σκληρά για αυτό - επικαιροποιώντας τις πολιτικές της και εξασφαλίζοντας τη χρηματοδότηση που διατίθεται για τη διασφάλιση της βιώσιμης χρήσης των φυσικών πόρων και για τον περιορισμό των εκπομπών.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η κοινή γεωργική πολιτική έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου και σήμερα επικεντρώνεται περισσότερο στο περιβάλλον και το κλίμα από ποτέ άλλοτε. Τα αποτελέσματα είναι σαφή: από το 1990, για παράδειγμα, σημειώθηκε μείωση κατά 23% στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου εκτός του CO 2, ενώ το επίπεδο της βιολογικής γεωργίας στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 5,5% ετησίως για τα τελευταία δέκα χρόνια.
Για να επιτευχθεί αυτό, η ΕΕ άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ΚΓΠ προκειμένου να προωθήσει μεγαλύτερη βιωσιμότητα στον τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής. Για παράδειγμα, βάσει των αποκαλούμενων κανόνων πολλαπλής συμμόρφωσης , οι γεωργοί λαμβάνουν οικονομική στήριξη μόνο από την ΚΓΠ εάν πληρούν συγκεκριμένες περιβαλλοντικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις. Οι άμεσες πληρωμές προς τους γεωργούς μπορούν επίσης να συμπληρωθούν με πρόσθετα ποσά σε αντάλλαγμα για τα αποκαλούμενα μέτρα "πράσινου", όπως η διαφοροποίηση των καλλιεργειών τους ή η δημιουργία «περιοχών οικολογικής εστίασης» όπου η γη δεν καλλιεργείται μεταξύ των καλλιεργειών τους. Παρά το γεγονός ότι μια σχετικά πρόσφατη προσθήκη στην ΚΓΠ διέπει τα μέτρα αυτά, έχουν ήδη αποδείξει τα περιβαλλοντικά τους οφέλη για τη βιοποικιλότητα, την ποιότητα των υδάτων και του εδάφους, την απομόνωση του άνθρακα και τα τοπία - και ότι η περαιτέρω βελτίωση των πτυχών της προστασίας του περιβάλλοντος της γεωργίας ενδέχεται να εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα για τη γεωργική πολιτική της ΕΕ στο μέλλον.
Τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αυτά καταρτίζονται σε κράτος μέλος ή σε περιφερειακό επίπεδο και πρέπει να επιδιώκουν στόχους που έχουν μεταφραστεί σε προτεραιότητες όπως η αποκατάσταση, η διατήρηση και η ενίσχυση των οικοσυστημάτων που σχετίζονται με τη γεωργία και τη δασοκομία ή η προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων και η στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ανθεκτικότητας στο κλίμα στους τομείς της γεωργίας, της διατροφής και της δασοκομίας.
Καινοτομία, στρατηγικός σύμμαχος της κλιματικής αλλαγής
Η καινοτομία και η γνώση μπορούν επίσης να συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό σε έναν πιο αειφόρο γεωργικό τομέα.
Από τα ρομπότ μέχρι τους δορυφόρους , η τεχνολογία και η καινοτομία μεταβάλλουν αργά τη γεωργία. Ένα μεγάλο μέρος των πληροφοριών είναι τώρα προσβάσιμο σε έναν ευρύ πληθυσμό, επιτρέποντας στους αγρότες μεγαλύτερη ακρίβεια στις καθημερινές τους δραστηριότητες αλλά και συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας των προβλέψεων καιρού, της παρακολούθησης της καλλιέργειας και της πρόβλεψης των αποδόσεων. Αυτός ο συνδυασμός επιτρέπει τοπικές απαντήσεις, όπως μια πιο υπεύθυνη χρήση των πόρων, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ενημέρωση σχετικά με τη λήψη αποφάσεων και τη χάραξη πολιτικής.
Μέσω του προγράμματος "Ορίζοντας 2020", η ΕΕ επενδύει επίσης σημαντικά στην έρευνα και την καινοτομία. Στο τελευταίο πρόγραμμα εργασίας που ξεκίνησε στις 27 Οκτωβρίου 2017, 1 δισεκατομμύριο ευρώ αφιερώνεται στη γνώση και την καινοτομία στη γεωργία, τη διατροφή και την ανάπτυξη της υπαίθρου , κυρίως στο πλαίσιο της βιώσιμης επισιτιστικής ασφάλειας, της αναγέννησης της υπαίθρου και σε μικρότερο βαθμό των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας .
Η κλιματική αλλαγή, ένα παγκόσμιο πρόβλημα
Είναι ζωτικής σημασίας η ΕΕ να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, με τη γεωργία να βρίσκεται στο κέντρο της. Οι δεσμεύσεις της ΕΕ προέρχονται κυρίως από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και τη συμφωνία των Παρισίων , η οποία εγκρίθηκε το 2015 μετά τις διαπραγματεύσεις COP21 για το κλίμα που πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι και αποσκοπούν στη διατήρηση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας σε πολύ χαμηλότερο από 2 ° C. Η COP23 που διοργανώθηκε στη Βόννη από τις 6 έως τις 17 Νοεμβρίου 2017 θα συνεχίσει να εργάζεται για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού με τα 197 εμπλεκόμενα μέρη.
Η Ευρώπη διαθέτει έναν πλούσιο και διαφοροποιημένο τομέα γεωργικών προϊόντων διατροφής, ο οποίος πρέπει να προστατευθεί. Η μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική θα συνεχίσει να θέτει την αειφορία στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων της και θα παρέχει τα εργαλεία και τα μέσα που θα επιτρέψουν στους αγρότες και στους παράγοντες της υπαίθρου να αντιμετωπίσουν τις πολλαπλές προκλήσεις που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.
Διαβάστε εδώ το πλήρες ΔΕΛΤΙΟ (Όλοι οι Σύνδεσμοι είναι στην Αγγλική γλώσσα )
